عدم کنترل ادرار در بین سالمندان پدیده ای شایع است. البته “تکرر ادرارها طبیعی نیست، و سن هر چه باشد نباید به آن دچار شوید. .
تکرر ادرار مربوط به سن یا جنیست نیست. عدم کنترل ادرار همیشه قابل مداوا بوده و اکثرا مداوا میشود.
در آمریکا لااقل ۱۳ میلیون نفر دچار تکرر ادرار هستند و به اصطلاح تخلیه غیرارادی دارند. البته ااین موضوع اصلا (چه برای مرد و چه برای زن) قابل قبول نیست. تقریبا ۱۱ میلیون از این ۱۳ میلیون را طبقه زنان تشکیل میدهند ـ در واقع از هر سه زن در طول عمر یک نفر تکرر ادرار پیدا میکند.
در بیشتر این موارد پزشک نمیتواند راه حلی به شما ارائه کند، اما روشهایی وجود دارد که خودتان میتوانید آنها را برای جلوگیری از ادرار غیرارادی به کار ببندید.
▪ با تمرین عضلات لگن خاصره را تقویت کنید:
ورزش دادن به عضلات لگن خاصره که به نام Kegel exercise معروف شده، به بسیاری از زنان کمک میکند تا عدم کنترل ادرار را مداوا نمایند.
ورزش عضلات لگن خاصره، عضلات کف لگن را که پشتیبان مثانه هستند، تقویت میکند، وقتی که عضلات مزبور قوی تر شوند، ادرار غیرارادی را کنترل می کنند.
با ورزش دادن به عضلات لگن خاصره، میتوانید به سرعت عضلات کف لگن را منقبض کنید، مثل اینکه بخواهید جریان ادرار را متوقف نمایید.
انقباض عضلات را در حدود ۳ ثانیه حفظ نمایید، سپس عضلات را به مدتی مساوی آزاد سازید. این دو حرکت به عنوان یک تمرین به حساب میآید.
روزانه انجام ۴۵ مرتبه ورزش مورد بحث (سه نوبت ۱۵ مرتبه ای) لااقل به مدت ۶ هفته میتواند ادرار غیرارادی را کنترل کند. این ورزش مانند هر ورزش دیگر عضلات نیاز، به صرف وقت دارد.
مهمترین مسئله در خصوص تمرین لگن خاصره آن است که میتوانید این تمرین را در هر کجا که باشید انجام دهید ـ در اتومبیل در حال رانندگی، در بازی بریج، در زمان ظرفشویی ـ و کسی از این تمرین آگاه نمیشود.
اگر این تمرین را به درستی انجام دهید، میتوانید مانع تکرر ادرار شده و از ادرار نمودن غیرارادی جلوگیری کنید.
به خاطر داشته باشید، اثر مفید این ورزش مانند هر ورزش دیگر فقط تا زمانی که ورزش ادامه داشته باشد ثابت میماند. یکی از تحقیقات نشان میدهد، زنانی که سه مرتبه در هفته این ورزش را انجام داده اند، به بالاترین توفیق دست یافته اند، حتی پس از ۵ سال تکرر ادرار، این توفیق حاصل میشود.
یادداشت برداری نمایید
قبل از مراجعه پزشک، بهتر آن است که به مدت ۲ روز، دفعاتی که در شبانه روز ادرار میکنید، یادداشت نمایید.
هر نوبت که عمل تخلیه مثانه را انجام میدهید (ادرار میکنید) آن را یادداشت کنید، هر نوبت که ترشح داشتید آن را یادداشت کنید، و فعالیتهایی را که باعث ادرار غیرارادی شده بنویسید، مانند عطسه زدن، سرفه کردن، یا ورزش نمودن، یادداشت کردن مقدار ترشح مفید واقع میشود.
یادداشت نمایید که ترشح موردبحث چند قطره بوده یا بیش از آن. این یادداشتها به دکتر کمک میکند تا تشخیص دهد به چند نوع از انواع ادرار غیرارادی مبتلا هستید و راه صحیح درمانتان چیست.
تعیین زمان تخلیه ادرار
کسانی که به طور غیرارادی ادرار میکنند، اگر زمان تخلیه را تنظیم نمایند، میتوانند در کنترل ادرار در خود اعتماد به نفس ایجاد کنند.
برای آن که مثانه به طور منظم عمل تخلیه را انجام دهد، هر یک یا دو ساعت ادرار کنید تا از پر شدن مثانه جلوگیری کرده باشید.
بعد از آن که توانستید با این اقدام بعد از چند روز محل را خشک نگهدارید، فاصله ادرار را از یکی دو ساعت زیادتر کنید(مثلا ۳ ساعت)، چنانچه بتوانید با فاصله ادرار کنید، میتوانید ادرار را کنترل نمایید، و به این ترتیب قادر خواهید شد که در تخلیه صبر پیشه گیرید.
مواظب آشامیدن باشید و زمان آن را یادداشت نمایید
الکل و آشامیدنی های کافئین دار مانند قهوه و چای تولید ادرار را تحریک میکنند. آشامیدن آنها را روزانه به یک یا دو نوبت محدود کنید، و یا به طور کلی از نوشیدن آنها صرفنظر نمایید.این عمل کمک میکند تا از تکرار تخلیه مثانه کاسته شود. همچنین آشامیدنیهای عصرانه را کم کنید. هر چه بر روی مثانه کمتر فشار وارد شود، کمک میکند تا به علت کم شدن دفعات ادرار در شب آرامش بیشتری پیدا کنید.
سعی نکنید به کلی چیزی ننوشید
ممکن است سعی کنید در روز کمتر از مایعات استفاده نمایید، تا مجبور نشوید مرتب ادرار کنید.
مهم آن است که از نظر حفظ سلامتی مقدار لازم مایعات را بنوشید. هرگاه تشنه هستید، و عالما و هوشیارانه و به اراده خود از نوشیدن مایعات خودداری کنید، این محرومیت میتواند به سرعت بدن را خشک سازد. (Dehydration)، بخصوص در زمان سالمندی.
اهمیت زمان ادرار
به بسیاری از افرادی که ادرار غیر ارادی دارند میتوان آموزش داد که در موقع فشار فیزیکی بر مثانه، عضلات لگن خاصره را منقبض سازند.
معمولا قبل از سرفه زدن یا عطسه کردن متوجه باشید که سرفه یا عطسه در راه است. اگر در آن موقع تمرین انقباض عضلات لگن خاصره بکنید، میتوانید جلو ادرار غیرارادی را بگیرید.
چیزی که باعث سرفه یا عطسه شود از بین ببرید
بعضی از اوقات مداوای حساسیت یا سرفه میتواند تکرر ادرار را مداوا کند. زمانی که علت فیزیکی از بین برود، غالبا موجب جلوگیری از تکرر میشود.
از محصولات جاذب رطوبت استفاده نمایید
افرادی که نمیتوانند ادرار خود را کنترل نمایند، به طور سنتی از محصولات جذب کننده رطوبت مانند Maxipads یا زیرپوش یک بار مصرف، بهره میگیرند.
ضمن این که این محصولات برای مقابله با ادرار غیر ارادی به وفور به مصرف میرسند، معذالک نبایستی تنها به آنها تکیه داشت. همراه استفاده از این نوع جذب کننده های رطوبت از مداوای پزشکان غافل نباشید.
چه زمانی بایستی به پزشک مراجعه نمود؟
به یاد داشته باشید که عدم کنترل ادرار به ندرت علامت مشکل جدی، از جمله تومور مغزی، مسدود شدن مجرای ادرار، جدا شدن دیسک، یا سفت شدن نسوج میباشد.